تفاوت روش‌های اسکرام و کانبان چیست؟
برای شناخت تفاوت اسکرام و کانبان، ابتدا باید ببینیم اسکرام چه ویژگی‌هایی دارد و کانبان چیست. امروزه مدیریت پروژه اجایل یا چابک در میان مدیران و شرکت‌های نرم‌افزاری و توسعه موبایل محبوب شده، چراکه تاثیر و کارآمدی خود را نشان داده. اگر شما هم مایلید بدانید تفاوت اسکرام و کانبان چیست و وظیفه‌ی افراد تیم در هر روش چگونه تعیین می‌شود، در این نوشته از «پیشگامان لوتوس» با ما همراه شوید.
کانبان (Kanban) و اسکرام (Scrum) روش‌های پیاده‌سازی نگرش چابک در فرایند توسعه نرم‌افزار هستند که یک پروژه را به بخش‌های کوچک تقسیم کرده و بر بهبود مداوم تاکید می‌کنند. می‌خواهیم ببینیم تاریخچه کانبان چیست و چگونه پیاده‌سازی می‌شود، ستون‌های اسکرام کدامند و چه ارزش‌هایی بر آن حاکم است.
اسکرام و کانبان
این دو روش از فرایند متفاوتی برای انجام کار بهره می‌برند. کانبان بر تصویری کردن وظیفه‌ها و جریان مداوم کار تمرکز می‌کند. درحالی‌که، اسکرام بیشتر به زمان‌بندی اجرای هر چرخه و مشخص کردن نقش‌ها می‌پردازد.
مدیریت پروژه اجایل (Agile) محبوبیت زیادی پیدا کرده. سازمان پس از برگزیدن نگرش اجایل، متدولوژی اجرا را انتخاب می‌کند. متداول‌ترین روش‌ها، اسکرام و کانبان هستند. بعضی از سازمان‌ها ترجیح می‌دهند با کانبان کار را آغاز کنند، چراکه توضیح و اجرای آن ساده‌تر است. سازمان‌های بسیاری هم هستند که اجرای اسکرام را انتخاب می‌کنند.
اسکرام چیست؟
یکی از چارچوب‌های محبوب در متدولوژی اجایل، اسکرام است که شرکت های مختلفی از این روش برای مدیریت توسعه ی نرم افزار بهره می‌برند تا بازدهی و محصول نهایی بهتری داشته باشند.
سازمان با کمک اسکرام موفق می‌شود کارها را به بخش‌های کوچک و قابل‌مدیریت تقسیم کند. چارچوب اسکرام انعطاف‌پذیر و موثر است، از این‌رو برای پروژه‌های پیچیده مناسب است، همچنین با تغییرات نیز سازگار است. اسکرام به بازه‌های زمانی به‌نام اسپرینت (Sprint) تقسیم می‌شود که عموما بین ۱ تا ۴ هفته طول می‌کشند. افراد تیم در چارچوب اسکرام وظیفه‌های خود را به‌شکل مرحله‌ای کامل می‌کنند و تحویل می‌دهند. نیازی نیست همه‌ی پروژه را یک‌جا تحویل دهند و به همین دلیل اکثر مشکلات در بین مسیر حل می‌شود و تیم توسعه دهنده می‌تواند برای آنها راه‌حل پیدا کند.
ستون‌های اسکرام کدامند؟
اسکرام بر ۳ ستون استوار می‌شود:
تطبیق (Adaptation): اسکرام به استقبال تغییر می‌رود و خود را با آن تطبیق می‌دهد. می‌توان پروژه‌ای را با اسکرام انجام داد که مدام از نظر تاکتیکی درحال تغییر است.
شفاف بودن (Transparency): وظیفه‌ی افراد تیم در این چارچوب به‌شکل شفاف تعریف می‌شود و همه‌ی افراد تیم می‌دانند چه کاری در حال انجام است و علت آن چیست.
بازرسی (Inspection): اعضای تیم و ذی‌نفعان به‌طور مداوم پروژه را بررسی کرده و به این ترتیب فرهنگ بهبود مداوم را حمایت و تشویق می‌کنند.
ارزش‌های اسکرام کدامند؟
۵ ارزش در اسکرام مدنظر قرار دارند: تشویق، تمرکز، تعهد، احترام و شنوا بودن. این ارزش‌ها بر اهمیت ارتباط صادقانه و شفاف تاکید دارند و باعث می‌شوند همه‌ی اعضای تیم احساس کنند مالک پروژه هستند.
کانبان چیست؟
کانبان یکی از اصطلاحات آشنا برای مدیران پروژه است. این واژه‌ی ژاپنی که نخستین بار در شرکت خودروسازی تویوتا در مفهوم مدیریتی به‌کار گرفته شد، به معنی تابلو اعلانات است. تویوتا در ۱۹۴۰ تصمیم گرفت از روش سوپرمارکتی در تامین محصول بهره ببرد. مدیران تویوتا متوجه شدند سوپرمارکت به اندازه‌ی تقاضای مشتری محصولات را ذخیره می‌کند. زمان ذخیره‌ی محصول هم متناسب با خالی شدن قفسه‌هاست.
تویوتا از ارتباط میزان موجودی و مصرف در سوپرمارکت الهام گرفت و همین اصل را در کارخانه اجرا کرد. تیم‌ها تابلوی کانبان می ساختند تا نشان دهند چقدر ظرفیت خالی یا نیاز به محصول دارند. کارت کانبان یا تابلوی کانبان اکنون در مدیریت پروژه به‌کار گرفته می‌شود.
شباهت اسکرام و کانبان چیست؟
روش‌های کانبان و اسکرام برای انجام وظیفه‌های پیچیده و سنگین مناسب هستند؛ چراکه با تقسیم وظیفه به بخش‌های کوچک به انجام موثر آن کمک می‌کنند. در هر دو روش بر بهبود مستمر و بهینه‌سازی فرایندها تاکید میکنیم. ضمن این‌که، هر دو بر شفاف بودن جریان کار و درجریان قرار دادن افراد تیم درمورد روند و وظیفه‌ها تاکید دارند.
تفاوت کانبان و اسکرام چیست؟
۱- زمان‌بندی، تکرار، هماهنگی
فرایند اسکرام بر زمان‌بندی تاکید ویژه‌ای دارد. بدین منظور تیم اسکرام میزان سختی و حجم کار وظایف موجود را با معیاری به نام استوری پوینت ها (Story point) برآورد می‌کند و فهرستی را ایجاد می‌کنند که براساس اولویت تنظیم شده. برای رسیدن به محصول نهایی، باید تمام این فهرست بصورت کامل انجام شود. افراد تیم تصمیم می‌گیرند در طی یک اسپرینت یا بازه‌ی زمانی چند پوینت انجام شود. لذا پوینت‌های دیگر منتظر اسپرینت بعدی می‌مانند.
در شرایط بهینه، تیم یک اسکرام توانایی انجام به‌موقع کارها در اسپرینت را کسب کرده و برآورد افراد واقعی‌تر شده است و پس از پایان اسپرینت، اعضای تیم توانسته‌اند به محصول قابل ارائه دست پیدا کنند. سپس برای بهینه کردن فرایند، گذشته را بررسی می‌کنند و وارد اسپرینت بعدی می‌شوند. این روند تکراری برای برآورد جریان کار و مدیریت موثر پروژه‌های چندگانه طراحی می‌شود.
در تیم کانبان نیازی به زمان‌بندی یا تکرار وجود ندارد. ماهیت روش کانبان تکرار است و انتظار می‌رود همچنان که کار پیش می‌رود، بهینه‌سازی به‌شکل مستمر رخ دهد. از همان ابتدا برای استفاده‌ی تیم یا سازمان از روش کانبان محدودیت‌هایی برای شرایط مختلف درنظر گرفته می‌شود تا جریان کار به‌شکل مستمر و موثر صورت گیرد.
۲- نقش‌ها و مسوولیت‌ها
در تیم‌های اسکرام دست‌کم ۳ نقش باید تعریف شود، مالک محصول، اسکرام مستر و افراد تیم. هر نقش، مسوولیت‌های خود را دارد. اما افراد در کنار هم کار می‌کنند تا به تعادل موثر برسند.
در روش کانبان هیچ نقش مشخصی تعیین نمی‌شود. در پروژه‌های پیچیده‌ی کانبان، معمولا فردی در نقش سرپرست یا مدیر پروژه کار می‌کند، اما از نظر تئوری، نقش‌ها باید برحسب نیاز پروژه و سازمان مشخص شوند.
تیم کانبان نیازی به عملکرد متقابل ندارد، چراکه قرار است همه‌ی افراد تیم در جریان کاری کانبان نقشی داشته باشند. از این‌رو، تیمی از کارشناسان و تیم جداگانه‌ای از تخصص‌های عمومی در بخش‌های مختلف کانبان کار می‌کنند.
۳- تخته اسکرام و تابلوی کانبان
از تفاوت اسکرام و کانبان که بگوییم، باید از کارت اسکرام و کانبان هم سخن به‌میان آوریم. تابلو کانبان که به آن کارت کانبان و تخته کانبان هم گفته می‌شود، با تابلو یا کارت اسکرام متفاوت است، اگرچه بی‌شباهت هم نیستند.
در تابلو اسکرام ستون‌ها برچسب دارند تا نشان‌دهنده‌ی بازه‌های کاری باشند. همه‌ی استوری‌هایی که در ابتدای اسپرینت به تابلو اسکرام اضافه می‌شود باید در ستون آخر در پایان اسپرینت هم وجود داشته باشند. اگر چنین نباشد، یعنی اسپرینت موفقیت‌آمیز نبوده. پس از بررسی گذشته‌ی اسپرینت، تابلو پاک می‌شود تا برای اسپرینت بعدی آماده شود. در اسکرام، تیم اسکرام مدیریت تخته را برعهده دارد.
ستون‌ها در تابلو کانبان هم برای نشان دادن وضعیت جریان کار برچسب‌‌گذاری می‌شوند. اما تفاوتی در این‌جا به‌چشم می‌خورد. آنها حداکثر تعداد استوری‌های مجاز در هر ستون در هر زمان را هم نشان می‌دهند. بنابراین، محدودیت‌های کانبان که برای هر شرایطی تعریف شده، تقویت می‌شوند. در روش کانبان هر کدام از افراد تیم می‌تواند صاحب تابلو باشد.
از آن‌جا که هر ستون تعداد محدودی استوری دارد و بازه‌ی زمانی مانند اسپرینت تعریف نمی‌شود، دلیلی برای از نو نوشتن تابلو کانبان در طول کار وجود ندارد. کار تا جایی که پروژه ادامه پیدا کند، ادامه دارد و استوری‌های تازه درصورت نیاز تعریف می‌شوند و استوری‌های کامل‌شده دوباره ارزیابی خواهند شد.
سخن پایانی؛ کانبان یا اسکرام؟
در این نوشته دیدیم که تفاوت اسکرام و کانبان چیست و هر کدام چه ویژگی‌هایی دارند. این سوال پیش می‌آید که کدام روش برای کسبوکار ما بهتر است؟ هیچ راهی نیست که پاسخ دقیق و مشخصی برای این پرسش پیدا کنیم.
هر دو روش اسکرام و کانبان قدرتمند و موثر هستند و به بهبود مدیریت پروژه کمک می‌کنند. انتخاب بهترین روش، به هدف سازمان، پروژه و تیم بستگی دارد. هر دو از متدهای اجایل یا چابک به‌شمار می‌روند و قابل‌اجرا هستند. اساس کانبان بهینه شدن و بهبود مستمر است و درصورت نیاز به تغییر کوچک کاربردی‌ست. برای استفاده از روش اسکرام آموزش و یادگیری نقش‌های تعریف شده ضرورت دارد. اسکرام برای پروژه‌هایی که به تغییر بزرگ نیاز دارند، موثرتر خواهد بود و اجرای آن پیچیده‌تر از کانبان است.
